Η μέθοδος Montessori, που αναπτύχθηκε από τη Μαρία Μοντεσσόρι (1870 – 1952), είναι μια παιδαγωγική εκπαιδευτική προσέγγιση που βασίζεται σε επιστημονικές παρατηρήσεις παιδιών.
Η Μαρία Μοντεσσόρι ήταν Ιταλίδα γιατρός και εκπαιδευτικός. Η μέθοδος που ανέπτυξε, βασίζεται στην ιδέα ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν το περιβάλλον υποστηρίζει τη φυσική επιθυμία τους να αποκτήσουν δεξιότητες και γνώσεις.
Η μέθοδος Montessori βλέπει το παιδί ως ένα άτομο φυσικά πρόθυμο για γνώση και ικανό να ξεκινήσει τη μάθηση σε ένα υποστηρικτικό και προσεκτικά προετοιμασμένο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από τα εξής στοιχεία: τακτοποιημένο, προσβάσιμο, καλαίσθητο, ξεκάθαρο και ρεαλιστικό. Σε αυτό το περιβάλλον κάθε αντικείμενο υπάρχει για έναν λόγο, για να βοηθήσει στην ανάπτυξη του παιδιού.
Μια τάξη Montessori ενσωματώνει παιδιά μικτών ηλικιών κάτι που προωθεί την κοινωνικοποίηση, τον σεβασμό, την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη, ενώ δεν ενισχύεται με κανένα τρόπο η ανταγωνιστικότητα ούτε οι συγκρίσεις. Δεν υπάρχουν τιμωρίες ούτε και ενισχυτές. Τα παιδιά ακολουθούν με προθυμία τους κανόνες του περιβάλλοντος που τους σέβεται.
Ο δάσκαλος είναι παρατηρητής και οδηγός ο οποίος υποστηρίζει και ενθαρύνει τα παιδιά στην προσπάθειά τους. Αυτό επιτρέπει στα παιδιά να σκέπτονται δικές τους λύσεις, να χτίζουν βούληση, να αυτενεργούν και τους βοηθά να αναπτύξουν αυτοπεποίηθηση και εσωτερική πειθαρχία.
Τα Βασικά Συστατικά της Μεθόδου Μοντεσσόρι
Η Maria Montessori ανέπτυξε την εκπαιδευτική της μέθοδο βασισμένη στα εξής:
- Σεβασμός για το παιδί: Με εμπιστοσύνη στα παιδιά, σεβασμό στο ρυθμό τους και τα ενδιαφέροντά τους, σε ένα σχολείο όπου επιτρέπονται οι ελέυθερες επιλογές, οι επαναλήψεις μέχρι την τελειοποίηση, ενισχύονται οι διαφορετικές λύσεις, τα παιδιά ανθίζουν με αυτοπεποίηθηση κι εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους.
- Αφομοιωτικός νους: Τα παιδιά μαθαίνουν άκοπα αφομοιώνοντας από τα πρότυπα των ανθρώπων που τα περιβάλλουν. Αφομοιώνουν τις γλώσσες που ακούνε, τις αποσυνθέτουν κι αντιλαμβάνονται τη γραμματική και το συντακτικό πριν πάνε στο δημοτικό! Μια διαδικασία που παρατήρησε η Μαρία Μοντεσσόρι να λειτουργεί τα 6 πρώτα χρόνια.
- Ευαίσθητες περίοδοι: Τα παιδιά ενδιαφέρονται στο έπακρο να μάθουν νέες δεξιότητες σε συγκεκριμένες περιόδους της ανάπτυξής τους. Όταν η περίοδος είναι κατάλληλη, η ορμή του παιδιού είναι τέτοια που του επιτρέπει να κάνει με ευχαρίστηση την απαιτούμενη εργασία για να κατακτήση τη νέα δεξιότητα.
- Προετοιμασμένο περιβάλλον: Το περιβάλλον του παιδιού απαρτίζεται από το έμψυχο και άψυχο περιβάλλον: τους ανθρώπους/ζώα/φύση και τα αντικείμενα/έπιπλα/δραστηριότητες. Όπως φροντίζουμε τα αντικείμενα να είναι καθαρά, καλαίσθητα, κατάλληλα για την ηλικία και το μέγεθος του παιδιού, έτσι οφείλουμε να φροντίζουμε με τη στάση μας να ομορφαίνουμε τη ζωή των παιδιών, να τα ενθαρύνουμε να προσπαθούν, να κάνουμε μόνο όσα δεν μπορούν και να επιτρέπουμε τα υπόλοιπα, να είμαστε θετικοί και να δείχνουμε εμπιστοσύνη.